#1 Pizza

Jaką pizzę najbardziej lubisz? Z pewnością jesteś w stanie odpowiedzieć na to pytanie bez zastanowienia, jednak spróbujmy przeanalizować ten temat nieco dokładniej i przyjrzeć mu się z włoskiego punktu widzenia.

• 

• 

• 

Zacznijmy od ciasta. Skąd pochodzi Twoja ulubiona pizza? Mam nieśmiałą nadzieję, że z Włoch, jednak tym razem nawet taka odpowiedź mi nie wystarczy.
Jeśli Twoja ulubiona pizza ma ciasto cieniutkie jak maca lub podpłomyk i jest chrupiąca to bardziej przypadnie Ci do gustu pizza romana, czyli rzymska. Roma to właśnie włoska nazwa Rzymu.
Jeśli natomiast ślinka cieknie Ci na myśl o sprężystym spodzie w wyrośniętymi brzegami to jesteś miłośnikiem pizzy neapolitańskiej, czyli pizza napoletana. Neapol to po włosku Napoli (dlatego pizza z Neapolu to pizza napoletana a nie neapolitana, z czym czasem można się spotkać w menu naszych rodzimych pizzerii.
Pizza napoletana jest zdecydowanie bardziej znana poza Półwyspem Apenińskim niż jej rzymska konkurentka. Świadczy o tym zresztą fakt, iż to właśnie neapolitańska odmiana pizzy została wpisana na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO! Pizza romana jest powszechnie serwowana głównie w środkowych Włoszech.
Ja uwielbiam obydwie wersje i najchętniej w Neapolu zamawiam pizza napoletana a w Rzymie pizza romana, choć muszę się przyznać za sprawą moich neapolitańskich znajomych zdarzyło mi się jeść odmianę neapolitańską również we włoskiej stolicy.

Jakiego koloru jest Twoja ulubiona pizza? Zanim puścisz wodze fantazji doprecyzujmy, że w większości włoskich pizzerii będziesz miał do wyboru dwa kolory – biały i czerwony. Pizze w menu podzielone są bowiem na pizze bianche i pizze rosse. Jaka jest między nimi różnica?
Pizze rosse, czyli czerwone to te, których bazę stanowi sos pomidorowy. Do takich pizz należą m.in. pizza capricciosa, marinara czy margherita, To właśnie ten rodzaj najczęściej spotkamy w lokalach w Polsce.
Pizze bianche, czyli białe są natomiast tego bazowego sosu pomidorowego pozbawione. Najpopularniejszą pizzą białą jest pizza quattro formaggi, w której klasycznej wersji 4 rodzaje sera układa się bezpośrednio na cieście.
Nie możesz się zdecydować? Nic nie szkodzi, wśród czerwonych pizz jest przecież wspomniana wcześniej margherita, która za sprawą swoich składników – czerwonych pomidorów, białego sera mozzarella i zielonych listków bazylii nawiązuje do włoskiej flagi, zwanej tricolore, czyli trójkolorową! Tak na marginesie zbieżność kolorów nie jest przypadkowa – legenda głosi, że w 1889 roku kucharz Raffaele Esposito przygotował pizzę w kolorach włoskiej flagi na cześć księżniczki Małgorzaty (czyli Margherity) Sabaudzkiej.

Skoro wybraliśmy już nasze ulubione ciasto i kolor pizzy, możemy zastanowić się nad dodatkami. Z pewnością nie powinno ich być zbyt wiele, ponieważ we włoskiej kuchni stawia się na jakość składników a nie na ich ilość. Nie sposób zliczyć wszystkich nazw smaków pizzy, jednak to właśnie te najpopularniejsze często są największym wyzwaniem jeśli chodzi o poprawność wymowy i pisowni.
Przyjrzyjmy się niektórym z nich:
capricciosa – (pisana przez pojedyncze p, podwójne c i pojedyncze s, które wymawiamy jako z) tradycyjnie to pizza rossa z dodatkiem pieczarek, szynki, karczochów oraz czarnych oliwek. W Polsce wiele pizzerii pomija dwa ostatnie składniki a ich brak rekompensuje dodatkowymi literami w nazwie.
funghi – pizza z grzybami, bo funghi to po włosku właśnie grzyby, najczęściej rozumiane jako pieczarki. Jeśli w pizzy pojawią się grzyby leśne, w składzie pojawią się funghi di bosco. Funghi piszemy przez gh – literka h umiejscowiona pomiędzy g a i powoduje, że g zachowuje twardą wymowę, zatem grzyby to po włosku funghi a nie fundżi.
Podobna zasada dotyczy wspomnianej wcześniej pizzy margherita, w której literka h pomiędzy g a e wymusza na nas twardą wymowę – margherita a nie mardżerita.
Jeśli w towarzystwie grzybów pojawi się szynka – pizza będzie nosić nazwę prosciutto e funghi.
Quattro formaggi to w dosłownym tłumaczeniu pizza cztery sery. Ser to po włosku formaggio – warto zwrócić uwagę na kolejność drugiej i trzeciej litery, odmienną od tej we francuskim odpowiedniku fromage. Warto zwrócić uwagę na to, że w słowie formaggio pomiędzy literkami g i i nie ma h, dlatego g wymawiamy miękko.
Skoro quattro formaggi to cztery sery to quattro stagioni to cztery pory roku. We Włoszech najczęściej ta pizza jest podzielona na cztery strefy a na każdej z nich znajdują się inne dodatki:
grzyby, czyli funghi symbolizują jesień
prosciutto e olive, czyli szynka i oliwki – to zima
carciofi, czyli karczochy to wiosna
a pomodori e basilico, czyli pomidory i bazylia to lato
Ja często wybieram tę pizzę, gdy nie mogę się zdecydować na co właściwie mam ochotę.